صنعت پتروشیمی از بزرگترین زنجیره های ارزش تولید در بین صنایع مختلف جهان به شمار می‌رود .از طرفی محصولات این صنعت به عنوان مواد میانی و واسطه‌ای صنایع دیگر همچون سرای خودرو، صنایع غذایی، نساجی، لوازم خانگی، بسته بندی ،مبلمان ،رنگ و رزین، چسب ها ،کود و سموم شیمیایی ،حلالها ،داروهای شیمیایی، شوینده‌ها ،محصولات آرایشی- بهداشتی ،صنعت برق و الکترونیک و… محسوب می‌شود.صنایع تکمیلی پتروشیمی ،ضمن تحویل مواد شیمیایی یا پلیمری از صنایع بالادستی و میانی پتروشیمی‌ها آن را به محصول یا کالای مصرفی برای استفاده مصرف کنندگان تبدیل می کنند .از این جهت صنعت پتروشیمی را پیشران صنایع دیگر می دانند. عموما سهم تجارت بین المللی در صنعت پتروشیمی در دنیا ناچیز بوده و بسیاری از تولیدات زنجیره به عنوان محصول میانی در تولید سایر محصولات و همچنین به عنوان خوراک مورد استفاده در صنایع تکمیلی (پایین دست) آن استفاده می شود .
در این بین، صنعت بسته بندی،بالاترین سهم ( ۲۸ درصد) در بهره گیری از تولیدات پتروشیمی دارد. صنایع الکترونیک با ۱۹ درصد ،ساختمان سازی 14درصد، اتومبیل سازی با ۱۲ درصد در رده های بعدی از این منظر قرار دارند.
صنایع پایین دستی پتروشیمی، توان ایجاد ارزش افزوده بالاتر و اشتغالزایی بیش تر را دارند .از طرف دیگر،این صنایع، امکان دستیابی به صادرات متنوع تر و پیچیده تری را فراهم می آورند.
اهمیت توجه به صادرات غیر نفتی و همچنین تکمیل زنجیره های ارزش در اسناد بالادستی کشور نیز مورد تاکید بوده است . در بند ۱۳ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، به مقابله با ضربه پذیری درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز از طریق افزایش صادرات پتروشیمی و در بند ۱۵ آن نیز به افزایش ارزش افزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز و توسعه تولید محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی اشاره شده است.
در این زمینه می‌توان موارد دیگری از قبیل تاکید برجایگزینی صادرات فرآورده های نفت و گاز و پتروشیمی به جای صدور نفت خام و گاز طبیعی در جز : «8» بند الف سیاست های کلی انرژی در دور چشم انداز و همچنین تکمیل زنجیره تولید از مواد خام تا محصولات نهایی با رعایت اصل رقابت پذیری و فاصله گرفتن از خام فروشی در بازه زمانی معین ، در بند «5» سیاست های کلی تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی را نام برد.
صادرات صنعت پتروشیمی در سال ۱۳۹۸تقریبا ۲۲ میلیون تن بوده که 10میلیارد دلار ارزآوری برای کشور به همراه داشته است.
جایگاه کنونی صنعت پتروشیمی، مربوط به برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای است که برای توسعه این صنعت ،خصوصاً سرمایه گذاری های قبلی به ویژه در اواسط دهه 80 شمسی صورت پذیرفت. همچنین ،در نتیجه سرمایه گذاری های دوران گذشته در صنعت پتروشیمی، این صنعت موفق به کسب سهم دو برابری در صادرات صنعتی در طول دهه 80 شمسی شد.
ازسال ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۴ به علت اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها و همچنین خصوصی‌سازی های انجام شده در صنعت پتروشیمی ، توسعه و ظرفیت سازی ها در این صنعت با روند کاهنده همراه شد .در فاصله سال ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷ نیز ظرفیت تولید 62میلیون تن به ۶۵ میلیون تن رسید .در برنامه ششم توسعه نیز مقرر شده، با پایان یافتن طرح‌های در دست اجرا ، ظرفیت اسمی تولیدات ایران تا پایان سال برنامه به بیش از ۱۰۰ میلیون تن و درآمدهای صادراتی آن به ۲۰ میلیارد دلار افزایش یابد.